22 kwietnia obchodziliśmy Światowy Dzień Ziemi, który ma na celu promowanie proekologicznych postaw w społeczeństwie. Jednym ze sposobów na zadbanie o naszą planetę jest przechowywanie artykułów spożywczych w opakowaniach z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. Pozwoli to nie tylko ograniczyć straty żywności, ale także domknąć pętlę obiegu plastiku w gospodarce.
60% dostępnej żywności marnowane jest w domach
W marcu 2021 r. UNEP i WRAP wydały raport „Food Waste Index Raport 2021” omawiający poziom marnowania żywności na świecie. Z publikacji wynika, że 17% wszystkich artykułów spożywczych dostępnych na rynku w 2019 r. trafiło do śmieci. To aż 931 mln ton odpadów żywnościowych wytworzonych przez przemysł spożywczy, sklepy detaliczne i konsumentów, z czego prawie 570 mln ton jedzenia wyrzuciły tylko gospodarstwa domowe [1].
Jak sytuacja wygląda w Polsce? Badania przeprowadzone przez IOŚ-PIB i SGGW w ramach projektu PROM pokazują, że w naszym kraju w latach 2017–2018 zmarnowano średnio 5 mln ton żywności, z czego ok. 3 mln ton na etapie konsumpcji, a 1,5 mln ton – produkcji, przetwórstwa, dystrybucji. Oznacza to, że Polacy co sekundę wyrzucają do kosza prawie 153 kg żywności w całym łańcuchu żywnościowym, z czego aż 92 kg w swoich domach [2].
Niektórych odpadów nie da się uniknąć, jednak większości można zapobiec m.in. poprzez pakowanie żywności w odpowiednie opakowania, poprawne przechowanie podczas transportu, w sklepach i domach, dokonywanie przemyślanych zakupów czy przekazywanie nadwyżek do jadłodzielni.
Wyrzucanie jedzenia szkodzi Ziemi
Dbanie o żywność powinno być dla nas sprawą priorytetową. Jej marnowanie jest niebezpieczne dla środowiska, ponieważ przyczynia się do [3]:
- jego zanieczyszczenia – 1 tona żywności na wysypisku dostarcza 1010 kg CO2, a rozkład tego typu produktów emituje metan,
- a także degradacji i wyczerpywania się zasobów naturalnych – ilość wody i energii zużywanej w całym cyklu życia produktu spożywczego jest znacznie większa niż zużywana do produkcji opakowania. Jednocześnie usunięcie opakowania z żywności przyczynia się do dodatkowej utraty energii ze względu na przyspieszenie procesu psucia pokarmu.
Jest także nieetyczne, gdyż w rezultacie zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu na świecie, a jak podało ONZ, już w 2018 r. co 9. człowiek na świecie (czyli ok. 820 mln ludzi, wzrost o 9 mln w porównaniu do 2017 r.) nie miał wystarczającej ilości pożywienia [4].
Unia Europejska, chcąc zwalczać marnotrawstwo zasobów, odniosła się do celu 12.3 „Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju”, nakładając na kraje członkowskie, w tym Polskę, obowiązek zmniejszenia o połowę ilości marnotrawionej żywności (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) na poziomie detalicznym i konsumenckim do 2030 r. oraz ograniczenia strat żywności w ramach łańcuchów produkcji i dostaw [5].
Opakowania z tworzyw sztucznych zredukują straty żywności
Marnotrawstwo żywności, wynikające m.in. z jej nadmiarowego kupowania czy złego przechowywania lub transportowania, jest bardzo poważnym problemem w skali całego świata. W redukcji strat pożywienia pomaga stosowanie wysokiej jakości opakowań z tworzyw sztucznych.
– O tym, jak ważną rolę w całym procesie życia produktu spożywczego odgrywa jego opakowanie, mieliśmy okazję przekonać się w zeszłym roku – mówi Lech Skibiński, Wiceprezes Zarządu KGL S.A. – Podczas pierwszych miesięcy epidemii COVID-19 rzadziej odwiedzaliśmy sklepy, przez co zaczęliśmy gromadzić duże zapasy żywności. Dzięki opakowaniom z tworzyw sztucznych zakupione przez nas produkty zachowywały świeżość przez długi czas. Dlatego zamiast eliminować opakowania, branża spożywcza powinna wybierać materiały opakowaniowe, które zapobiegają psuciu się żywności.
Projektuj z myślą o przyszłości
Projektowanie opakowań to etap, w którym mamy największy wpływ na zmniejszenie strat żywności i zwiększenie bezpieczeństwa środowiska naturalnego. Podczas tego procesu można ocenić oddziaływanie produktu na środowisko zarówno pod kątem powstawania odpadów spożywczych, jak i odpadów opakowaniowych. To tu zapadają decyzje dotyczące m.in. konstrukcji, kształtu, wielkości, wagi, materiału opakowania, które wpływają na jego odporność na warunki zewnętrzne (temperaturę, wilgotność, uderzenia, zgniecenia), sposób użytkowania, bezpieczeństwo przechowywania pożywienia, łatwość w przenoszeniu i transporcie, dozowaniu, czy pełne wykorzystanie zawartości.
– Rzeczywiście projektowanie opakowań jest niezwykle istotnym procesem dla przyszłości naszej planety – potwierdza Anita Frydrych, Dyrektor Działu Rozwoju Technologii Tworzyw Sztucznych i Funduszy Unijnych, KGL S.A. – W ramach KGL utworzyliśmy specjalne Centrum Badawczo-Rozwojowe, którego zadaniem jest wdrażanie innowacyjnych produktów. Dzięki temu projektujemy i wytwarzamy opakowania lekkie, wykorzystujące mniej materiału, pozwalające na efektywniejszy recykling i wykonane z r-PET. To opakowania, które przede wszystkim maksymalnie zabezpieczają żywność przed zepsuciem, przedłużają jej przydatność do spożycia, ograniczają ryzyko utraty wartości odżywczych przechowywanych produktów, jak również smaku i zapachu. Przechowywane w nich pokarmy są atrakcyjniejsze dla konsumenta końcowego i jeszcze bardziej odpowiadają na jego potrzeby w dobie wciąż trwającej epidemii.
[1] https://www.unep.org/resources/report/unep-food-waste-index-report-2021
[2] https://projektprom.pl/index.php/aktualnosci/67-jaka-jest-skala-marnotrawstwa-zywnosci-w-polsce-gdzie-sa-najwieksze-straty-2
[3] https://www.plasticstoday.com/packaging/how-balance-food-waste-versus-packaging-waste
[4] https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/raport-onz-glod-wciaz-zagraza-milionom-ludzi-na-swiecie
[5] https://www.un.org.pl/cel12